انسولین چیست؟
انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده ساخته می‌شود و به گلوکز یا قند در خون کمک می‌کند تا به سلول‌های ماهیچه، چربی و کبد (جایی که برای انرژی استفاده می‌شود) وارد شود. گلوکز یا قند از غذایی که افراد می‌خورند به دست می‌آید. کبد همچنین در مواقع ضروری، مانند زمانی که افراد ناشتا هستند، گلوکز تولید می کند. هنگامی که سطح گلوکز خون، که قند خون نیز نامیده می شود، پس از خوردن غذا افزایش می یابد، لوزالمعده انسولین را در خون آزاد می کند. سپس انسولین گلوکز خون را کاهش می دهد تا آن را در محدوده طبیعی نگه دارد.
مقاومت به انسولین چیست؟
مقاومت به انسولین زمانی است که سلول‌های ماهیچه‌ها، چربی و کبد به خوبی به انسولین پاسخ نمی‌دهند و نمی‌توانند به راحتی گلوکز خون را جذب کنند. در نتیجه، لوزالمعده انسولین بیشتری تولید می کند تا به گلوکز کمک کند تا وارد سلول های شما شود. تا زمانی که لوزالمعده بتواند انسولین کافی برای غلبه بر پاسخ ضعیف سلول ها به انسولین تولید کند، سطح گلوکز خون در محدوده طبیعی باقی می ماند.
پیش دیابت چیست؟
پیش دیابت به این معنی است که سطح گلوکز خون بالاتر از حد طبیعی است اما به اندازه کافی بالا نیست که به عنوان دیابت تشخیص داده شود. پیش دیابت معمولاً در افرادی رخ می دهد که قبلاً مقداری مقاومت به انسولین دارند یا سلول های بتا در لوزالمعده آن‌ها انسولین کافی برای نگه داشتن گلوکز خون در محدوده طبیعی تولید نمی کنند. بدون انسولین کافی، گلوکز اضافی به جای اینکه وارد سلول‌ها شود، در جریان خون باقی می ماند. با گذشت زمان، پیش دیابت ممکن است به دیابت نوع ۲ تبدیل شود.
چه کسانی بیشتر مستعد ابتلا به مقاومت به انسولین یا پیش دیابت هستند؟
افرادی که دارای عوامل خطر ژنتیکی یا سبک زندگی هستند، بیشتر در معرض مقاومت به انسولین یا پیش دیابت هستند. عوامل خطر عبارتند از:اضافه وزن یا چاقی، سن ۴۵ سال یا بیشتر، والدین، برادر یا خواهر مبتلا به دیابت، عدم فعالیت بدنی، شرایط سلامتی مانند فشار خون بالا و سطوح غیر طبیعی کلسترول، سابقه دیابت بارداری، سابقه بیماری قلبی یا سکته مغزی و سندرم تخمدان پلی کیستیک. افرادی که سندرم متابولیک (ترکیبی از فشار خون بالا، سطوح غیرطبیعی کلسترول و اندازه دور کمر بزرگ) دارند، بیشتر در معرض ابتلا به پیش دیابت هستند.
در کنار این عوامل خطر، موارد دیگری که ممکن است به مقاومت به انسولین کمک کنند عبارتند از برخی داروها، اختلالات هورمونی و مشکلات خواب.
درست است که افراد نمی‌توانند عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی، سن یا قومیت را تغییر دهند، اما می‌توانند عوامل خطرزای سبک زندگی را در مورد غذا خوردن، فعالیت بدنی و وزن تغییر دهند. این تغییرات سبک زندگی می تواند شانس افراد را برای ایجاد مقاومت به انسولین یا پیش دیابت کاهش دهد.
چه چیزی باعث مقاومت به انسولین و پیش دیابت می شود؟
پژوهگران به طور کامل درک نمی کنند که چه چیزی باعث مقاومت به انسولین و پیش دیابت می شود، اما فکر می کنند اضافه وزن و عدم فعالیت بدنی عوامل اصلی هستند.
اضافه وزن
کارشناسان معتقدند چاقی، به ویژه چربی بیش از حد در شکم و اطراف اندام ها که چربی احشایی نامیده می شود، عامل اصلی مقاومت به انسولین است. اندازه دور کمر ۱۰۱ سانتی متر یا بیشتر برای مردان و ۸۸ سانتی متر یا بیشتر برای زنان با مقاومت به انسولین مرتبط است. این امر حتی اگر شاخص توده بدنی (BMI) در محدوده طبیعی قرار گیرد نیز صادق است.
پژوهشگران قبلاً فکر می کردند که بافت چربی فقط برای ذخیره انرژی است. با این حال، پژوهش‌ها نشان داده‌اند که چربی شکم هورمون‌ها و سایر موادی را می‌سازد که می‌توانند به التهاب مزمن یا طولانی‌مدت در بدن کمک کنند. التهاب ممکن است در مقاومت به انسولین، دیابت نوع ۲ و بیماری های قلبی عروقی نقش داشته باشد. اضافه وزن ممکن است منجر به مقاومت به انسولین شود که به نوبه خود ممکن است در ایجاد بیماری کبد چرب نقش داشته باشد.
عدم فعالیت بدنی
نداشتن فعالیت بدنی کافی با مقاومت به انسولین و پیش دیابت مرتبط است. فعالیت بدنی منظم باعث تغییراتی در بدن می شود که باعث می شود بهتر بتواند سطح گلوکز خون را متعادل نگه دارد.
علائم مقاومت به انسولین و پیش دیابت چیست؟
مقاومت به انسولین و پیش دیابت معمولاً هیچ علامتی ندارند. برخی از افراد مبتلا به پیش دیابت ممکن است پوست تیره زیر بغل یا پشت و کناره های گردن داشته باشند و دربسیاری از افراد توده های کوچک پوستی به نام برچسب های پوستی اغلب در همین نواحی ظاهر می شوند.
با اینکه سطح گلوکز خون به اندازه کافی بالا نیست که برای اکثر افراد علائم ایجاد کند، چند پژوهش نشان داده اند که برخی از افراد مبتلا به پیش دیابت ممکن است تغییرات اولیه در چشمان خود داشته باشند که می تواند منجر به رتینوپاتی شود.
چگونه پزشکان مقاومت به انسولین و پیش دیابت را تشخیص می دهند؟
پزشکان از آزمایش خون استفاده می‌کنند تا بفهمند که آیا فردی مبتلا به پیش دیابت است، اما معمولاً آزمایش مقاومت به انسولین را انجام نمی‌دهند. دقیق ترین آزمایش موجود برای تشخیص مقاومت به انسولین پیچیده است و بیشتر برای پژوهش‌ها استفاده می شود.
اگر فردی اضافه وزن داشته‌باشد یا چاق باشد و یک یا چند عامل خطر دیگر برای دیابت داشته‌باشد یا اگر والدین، خواهر و برادر یا فرزندش دیابت نوع ۲ داشته‌باشد، باید از نظر پیش دیابت آزمایش شود. حتی اگر فردی عوامل خطر نداشته‌باشد، پس از رسیدن به سن ۴۵ سالگی باید آزمایش را شروع کند.
اگر نتایج طبیعی باشد اما سایر عوامل خطر دیابت درفردی وجود داشته‌باشد، باید حداقل هر ۳ سال یکبار آزمایش مجدد انجام شود.
چگونه می توان از مقاومت به انسولین و پیش دیابت پیشگیری کرد؟
فعالیت بدنی و کاهش وزن در صورت نیاز ممکن است به بدن کمک کند تا به انسولین بهتر پاسخ دهد. برداشتن گام‌های کوچک، مانند خوردن غذاهای سالم‌تر، فعالیت بیشتر برای کاهش وزن، می‌تواند به معکوس کردن مقاومت به انسولین و پیشگیری یا به تاخیر انداختن دیابت نوع ۲ در افراد مبتلا به پیش دیابت و دارای مقاومت به انسولین کمک کند.
منابع علمی: