پیشگیری از عوارض قلبی و عروقی در دیابت
خطر بروز مشکلات قلبی _ عروقی از جمله سکته‌های قلبی و مغزی در بیماران مبتلا به دیابت دو برابر افراد دیگر است. دیابت و بیماری قلبی اغلب دست به دست هم می‌دهند و می‌توانند مشکلات زیادی در بیماران ایجاد کنند. بیماری‌های قلب و عروق علت اصلی مرگ و میر و از عوامل مهم ایجاد ناتوانی‌های افراد مبتلا به دیابت هستند. اما خبر خوب این است که می‌توانیم با تغییر عادات سبک زندگی، خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهیم و سلامت قلب خود را بهبود ببخشیم. این تغییرات به کنترل بهتر دیابت هم کمک می‌کند.
بیماری‌های قلبی و عروقی به چه بیماری‌هایی گفته می‌شود؟
بیماری‌های قلبی و عروقی شامل انواع مختلفی از مشکلات است که بر قلب تأثیر می‌گذارد و شامل همه انواع بیماری‌های قلب، سکته قلبی، سکته مغزی و بیماری عروق خونی می‌شود. شایع‌ترین آنها، بیماری عروق کرونر (رگ‌های خونی که اکسیژن و خون را به قلب می‌رسانند)، است که جریان خون قلب را دچار مشکل می‌کند. بیماری عروق کرونر به دلیل تجمع پلاک در دیواره عروق کرونر ایجاد می‌شود. پلاک از رسوبات کلسترول ساخته شده است که باعث تنگ‌شدن داخل رگ‌ها و سخت‌شدن آنها می‌شود. کاهش جریان خون به قلب می‌تواند باعث حمله قلبی شود. مسدودشدن رگ‌های مغز هم باعث کاهش جریان خون در مغز شده و می‌تواند سکته مغزی را ایجاد کند.
علائم بیماری‌های قلبی و عروقی ناشی از دیابت
در مراحل اولیه، معمولا بیماری‌های قلبی و عروقی هیچ علامتی ندارند. اما اگر این بیماری‌ها پیشرفت کنند، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید.
- تنگی نفس؛
- خستگی؛
- سرگیجه یا ضعف؛
- ورم پا؛
- احساس فشار، سفتی یا درد در قفسه سینه که ممکن است به بازوها، گردن یا پشت کشیده شود.
نکته: به خاطر داشته باشید افراد مبتلا به دیابت ممکن است درد قفسه سینه را احساس نکنند که به آن سکته قلبی خاموش گفته می‌شود. سکته قلبی خاموش ممکن است برای هر کسی اتفاق بیافتد، اما دیابت احتمال ابتلا به آن را افزایش می‌دهد. احتمال دارد چیزی حس نکنید یا ممکن است علائم خفیفی داشته باشید، مانند سوزش سر دل.
سکته قلبی چگونه می‌تواند خاموش باشد؟
یکی از عوارض شایع دیابت نوعی آسیب عصبی به نام نوروپاتی یا اختلال در حواس است. معمولا باعث مشکلاتی مانند بی‌حسی، گزگز یا ضعف در دست و پا می‌شود. اما همیشه مشکل به همین جا ختم نمی‌شود. در اعصابی که به قلب، مثانه و رگ‌های خونی شما منتهی می‌شود، آسیب وارد شده و هنگامی که این اتفاق می‌افتد، ممکن است علائم هشدار دهنده مهم مانند درد یا ناراحتی را متوجه نشوید. بنابراین در طول یک حمله قلبی که به طور معمول با درد شدید در قفسه سینه، دست یا فک صورت همراه می‌باشد، حتی ممکن است متوجه چیزی نشوید. اما حمله قلبی یک عارضه جدی است، چه علائم داشته باشد چه نداشته باشد.
اگر دیابت دارید و علائم بیماری قلبی مانند درد یا فشار در قفسه سینه و تنگی نفس را تجربه می‌کنید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید حتی اگر علائمی ندارید نیز باید به صورت منظم توسط پزشک ویزیت شوید.
چه عواملی احتمال بیماری قلبی را در افراد مبتلا به دیابت افزایش می‌دهند؟
- فشار خون بالا؛
- کلسترول بالا؛
- چاقی؛
- تغذیه ناسالم؛
- کم تحرکی؛
- مصرف دخانیات (قلیان، سیگار و پیپ از هر نوع).
تشخیص بیماری قلبی در افراد مبتلا به دیابت
پزشک به کمک روش‌های زیر، تاثیر دیابت بر قلب شما را بررسی می‌کند و مشکلات قلبی وعروقی را تشخیص می‌دهد:
- بررسی سابقه پزشکی شما و علائمی که ممکن است تجربه کنید؛
- بررسی سابقه بیماری قلبی در خانواده شما؛
- معاینه بدنی؛
- آزمایش خون برای بررسی میزان کلسترول، تری‌گلیسیرید و قند خون؛
- اندازه‌گیری فشار خون.
بسته به اینکه تا چه حد در معرض خطر بیماری قلبی باشید، ممکن است پزشک تشخیص دهد که باید شما را برای انجام بررسی‌های بیشتر به متخصص قلب ارجاع دهد.
روش پیشگیری از بیماری قلبی در دیابت
راه‌کارهای زیر به شما کمک می‌کنند که از تاثیر دیابت بر قلب خود جلوگیری کنید یا مانع بدتر شدن بیماری قلبی شوید:
- سطح قند خون خود را کنترل کنید. آزمایش قند خون سه ماهه (هموگلوبین A1c) بهترین نشانه کنترل قند خون شما می‌باشد که باید ۷ یا کمتر باشد؛
- پرفشاری خون و چربی خون بالا (کلسترول و تری گلیسیرید) را تحت نظر پزشک کنترل کنید؛
- داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید؛
- یک برنامه غذایی سالم برای کنترل قند خون، چربی خون و فشارخون داشته باشید؛
- بعد از مشورت با پزشک، فعالیت بدنی منظم را در برنامه روزانه خود بگنجانید؛
- وزن‌تان را در محدوده مناسب حفظ کنید؛