سندرم متابولیک مجموعه ای از شرایط است که با هم اتفاق می افتد و خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته و دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد. این شرایط شامل افزایش فشار خون، قند خون بالا، چربی اضافی بدن در اطراف کمر و سطوح غیر طبیعی کلسترول یا تری گلیسیرید است.

فرم بدن سیب و گلابی

افرادی که سندرم متابولیک دارند معمولاً بدنی سیبی شکل دارند، به این معنی که کمر بزرگتری دارند و چربی زیادی را در اطراف شکم خود دارند.

داشتن تنها یکی از این شرایط به معنای ابتلا به سندرم متابولیک نیست. اما این بدان معناست که افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری جدی هستند. و در صورت ابتلا به این بیماری ها، خطر عوارضی مانند دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی حتی بیشتر می شود.

سندرم متابولیک به طور زیادی شایع است. اگر فردی سندرم متابولیک یا هر یک از اجزای آن‌را داشته باشد، تغییرات زیاد در شیوه زندگی می تواند بروز مشکلات جدی سلامتی را به تاخیر بیندازد یا حتی از آن جلوگیری کند.

علائم

بیشتر اختلالات مرتبط با سندرم متابولیک علائم واضحی ندارند. یکی از نشانه هایی که قابل مشاهده است، دور کمر بزرگ است. و اگر قند خون بالا باشد، ممکن است افراد متوجه علائم و نشانه های دیابت (مانند افزایش تشنگی و ادرار کردن، خستگی، و تاری دید) شوند.

سندرم متابولیک ارتباط نزدیکی با اضافه وزن یا چاقی و کم تحرکی دارد. همچنین با وضعیتی به نام مقاومت به انسولین مرتبط است. به طور معمول، دستگاه گوارش غذاهایی که خورده می‌شوند رارا به قند تجزیه می کند. انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده ساخته می شود و به قند کمک می کند تا وارد سلول ها شود تا به عنوان سوخت مورد استفاده قرار گیرد.

در افراد مبتلا به مقاومت به انسولین، سلول ها به طور طبیعی به انسولین پاسخ نمی دهند و گلوکز نمی تواند به راحتی وارد سلول‌ها شود. در نتیجه، سطوح قند خون افزایش می‌یابد.

عوامل خطر

عوامل زیر شانس ابتلا به سندرم متابولیک را افزایش می دهند:

سن: خطر ابتلا به سندرم متابولیک با افزایش سن افزایش می یابد.

چاقی: وزن بیش از حد، به خصوص در شکم، خطر ابتلا به سندرم متابولیک را افزایش می دهد.

دیابت: اگر فردی در دوران بارداری دیابت داشته باشد (دیابت بارداری) یا اگر سابقه خانوادگی دیابت نوع ۲ داشته باشد، احتمال ابتلا به سندرم متابولیک بیشتر است.

بیماری های دیگر: اگر فردی بیماری کبد چرب غیرالکلی، سندرم تخمدان پلی کیستیک یا آپنه خواب داشته باشد، خطر ابتلا به سندرم متابولیک بیشتر است.

عوارض

داشتن سندرم متابولیک می تواند خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد:

دیابت نوع ۲: اگر افراد برای کنترل وزن اضافی خود تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد نکنند، ممکن است مقاومت به انسولین در آن‌ها ایجاد شود که می تواند باعث افزایش سطح قند خون شود. در نهایت، مقاومت به انسولین می تواند منجر به دیابت نوع ۲ شود.

بیماری قلبی و عروقی: کلسترول بالا و فشار خون بالا می تواند باعث ایجاد پلاک در رگ‌ها شود. این پلاک‌ها می توانند رگ‌ها را تنگ و سفت کنند که می تواند منجر به حمله قلبی یا سکته شود.

پیشگیری

یک سبک زندگی سالم ممکن است از شرایطی که باعث سندرم متابولیک می شوند جلوگیری کند. سبک زندگی سالم شامل داشتن حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی در اکثر روزهای هفته، خوردن مقدار زیادی سبزیجات، میوه ها، پروتئین بدون چربی و غلات کامل، محدود کردن چربی اشباع و نمک در رژیم غذایی، حفظ وزن سالم و سیگار نکشیدن می‌باشد.

منابع علمی

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/metabolic-syndrome/symptoms-causes/syc-20351916